https://www.facebook.com/photo?fbid=769694963938697&set=a.135744744000392

maandag 6 juli 2015

"J'achete malin" vs "Op de kleintjes letten" (deel 2)

Er was ooit een internationale farmaciegigant die de Nederlandse en Belgische werkmaatschappijen samen wilden voegen. De Human Resource Manager kwam op het idee om enkele “teamsessies” te laten organiseren om de kloof tussen twee culturen te ontdekken (en op te heffen). Een van die sessies had een ludieke aanpak. Het hoger management van beide kanten was uitgenodigd om voor elkaar een maaltijd samen te stellen om zo elkaars gebruiken en nuances te leren kennen. Waarbij de Nederlanders zich moesten voorstellen hoe de Belgen zouden eten, en omgekeerd. Ze moesten zelf hun inkopen doen. De Belgen moesten naar een Nederlandse supermarkt, de Nederlanders naar een Belgische. De Belgen moesten op zijn Nederlands voor de Nederlanders koken en de Nederlanders op zijn Belgisch voor de Belgen.
Toen de heren en dames terugkeerden naar het verblijf, exact op de grens van Nederland en België, waren de Nederlanders zich te buiten gegaan aan de grootst denkbare variatie aan vlees- en vleeswaren, kazen, broden, verse groenten, 6 soorten wijnen en nog eens wijnen en evenzoveel water. Ja ze hadden zelfs (in de supermarkt) enkele damasten lakens gekocht! Bij de bereiding moesten ze wel de hulp inroepen van de aanwezige koks.
Hun Belgische collega’s, kwamen terug met tassen vol met samengestelde en half voorbereide producten, blikken en dozen, de met smaak- en geurstoffen en zetmeel volgepropte zakjes gedroogde soepen en sauzen. En kaarsen!

Zo zagen ze elkaar. En de Belgen hebben hun boodschappen maar gelaten voor wat het was en hun Nederlandse collega’s op hun vingers gekeken zodat ze de maaltijd zo goed mogelijk zouden bereiden.

De samenvoeging van de werkmaatschappijen is niet door gegaan.

"J'achete malin" vs "Op de kleintjes letten" (deel 1)

En dan nu. Even naar onze dagelijkse kost. De fusie tussen AH en Delhaize. Ach, wat doen de spindoctors, pr-consultants en andere communicatie-fetisjisten het toch goed. Kranten staan vol met goede bedoelingen om de fusie (die toch echt gewoon niets anders in dan een overname, mais soit!) een schijn van waardigheid te geven.

Maar toch. Ook Boer & co, NRC, de Volkskrant en vele anderen, missen de pointe. Er is echter een Nederlandse krant die de spijker op de kop heeft weten te slaan en dat is het FD met een bijdrage van Marcel Canoy.

Waar anderen wat makkelijk eroverheen lullen - over het cultuurverschil tussen Vlaanderen en Nederland, of de iets intelligentere versie, tussen België (ja, ondanks NVA en Vlaams Behang, dat bestaat ook nog!) en Nederland, - krijgen we volgens Canoy nu te maken met de twist der twisten, hors categorie. De twist tussen berekenende egalitaristische kneuterigheid en gevijnsd internationalisme enerzijds, en de onberekenbaarheid van hiërarchische devotie en natuurlijke gespletenheid anderzijds.

Want, en dat wil ik aan Canoy toevoegen, zo schreef de Nederlandse organisatiepsycholoog Geert Hofstede  ...dat nergens ter wereld de cultuurverschillen tussen twee aangrenzende volkeren die dezelfde taal spreken zo groot is als die tussen Nederland en Vlaanderen. De Belgen hebben lang onder de Spaanse onderdrukking geleefd. De Belgische cultuur is meer Romaans dan Germaans, ook bij de Vlamingen. We zien wel dat Vlaanderen stilaan meer Germaans wordt, dus in de richting opschuift van Nederland.

Nou ja. Hofstede maakte de sprong tussen Vlamingen en Belgen wel iets te gemakkelijk, maar toch: nice try. En het is nog niet eens zo verkeerd.

Nederland is niet Nederland, maar België (sorry Hofstede) is meer dan de som van Vlaanderen en Wallonië. En daar ligt nou net de crux, waarmee ik nu ter plekke ga voorspellen dat de fusie tussen Delhaize (Waals, Brussels) en Appie zal mislukken.

Om te beginnen: Delhaize zou zich namelijk nooit laten tooien met een nom de plume, zoals Albert Heyn dat met “Appie” toelaat. Appie, dat is de joviale prijsvechter die ons laat hamsteren, ons bewustzijn en koopgedrag wil egaliseren. Delhaize niet. Delhaize laat zich nooit “Delli” noemen. Delhaize is, vergeleken met Appie, een delicatessenzaak, geworteld in de waarden en normen van een land dat zich sinds zijn oorsprong in 1830 wil tooien met de grandeur van een 19e eeuwse moderne staat. Delhaize is zoals België, een supermarkt, waar het koopgedrag juist wordt ge-de-egaliseerd en waar super ook echt super betekent. En je niet met “je” wordt aangesproken aan de kassa door opgedirkte vmbo-ers!

In België, dus bij Delhaize, let men niet op de kleintjes, maar zegt men “j’achete malin”. Vertaal dat eens in het Nederlands? De gemiddelde Nederlandse Boer komt niet verder dan “ik koop sluw”.

En hier komt het dus. De Nederlander zegt - ondanks zijn gevoel van egalitarisme - wij letten op de kleintjes (aan de klant van de gids die het iedereen naar zijn zin wil maken ), terwijl de Belg zegt: “ik ben sluw” (van de klant, die de verkoper te slim af wil zijn)

Kijk, dat is pas een mentaliteits- en cultuurverschilverschil. Een verschil dat mijns inziens onoverbrugbaar is.

Nu heb ik overal gelezen dat de Belgisch-Nederlandse verhouding er helemaal niet toe doet, maar het vooral gaat om de VS en Walmart en andere grootheden.

Maar toch. Mijn broer en ik hebben ook grondig verschillende cultuuropvattingen. Daarom zullen we ook nooit samen optrekken. Ondanks dat we elkaar respecteren.